Afgelopen week heb ik bij de qigong- en taijilessen qigong oefeningen gedaan om ons afweersysteem te versterken. Daarnaast heb ik uitgelegd hoe de Chinese Geneeskunde tegen gezondheid aankijkt en hoe je zo goed mogelijke omstandigheden voor een goede gezondheid kunt scheppen. Dit alles natuurlijk met het oog op de zich uitbreidende coronavirus. Hoe kunnen we onszelf het beste beschermen tegen dergelijke virussen?

De Chinese visie op gezondheid

De mens bevindt zich tussen hemel en aarde. We ontvangen de hemelse energie (yange energie of yang qi) en aardse energie (yinne energie of yin qi). Deze energie stroomt via de hoofdmeridianen in ons lichaam. Als deze qi onbelemmerd kan stromen, dan schept dat goede omstandigheden voor gezondheid. We kunnen dan soepel reageren op eventuele verstoringen. De qi is misschien even uit balans, maar herstelt zich weer snel.

De Chinese visie op ziekte

Wat kan nu die vrije stroom van qi verstoren? De Chinese geneeskunst onderscheidt drie oorzaken van verstoringen of ziekte.

1. Externe pathogenen of ziekteverwekkers
2. Interne pathogenen of ziekteverwekkers
3. Overige

Externe pathogenen

De Chinezen beschrijven deze ziekteverwekkers in de termen van klimaten omdat ze verbonden zijn aan bepaalde weersomstandigheden. Bijvoorbeeld kou. We weten dat als het koud is we bevattelijk zijn voor verkoudheden of griep. De Chinese Geneeskunst benoemd dergelijke virussen als wind koude. Warmte of hitte kan ook een ziekteverwekker zijn, denk aan een zonnesteek of aan typisch tropische virusziekte als dengue of knokkelkoorts.

Vocht is ook zo’n klimaatomstandigheid waarop ziekteverwekkers gedijen. Denk aan zwemmerseczeem wat vaak ontstaat in zo’n lekker warm, vochtig zwembad. Vochtig weer is samen met kou ook een goede omstandigheid voor verkoudheid, griep en aanverwante virusziekten zoals covid 19 (corona).

Als onze afweer (immuunsysteem) sterk is krijgt zo’n virus niet zoveel kans. Is het virus toch sterk genoeg om binnen te komen, dan worden we wellicht niet zo heel erg ziek. Is ons afweersysteem verzwakt door andere ziektes of omdat we al wat ouder zijn, dan kan zo’n virus makkelijker binnenkomen en heeft het lichaam misschien niet genoeg kracht om het te bestrijden.

Interne pathogenen

Emoties kunnen de vrije stroom van qi in het lichaam belemmeren en zijn daarom interne ziekteverwekkers voor de Chinese Geneeskunst. Het gaat dan om heftige emoties of emoties die heel lang bij ons blijven. We weten allemaal dat we in emotionele tijden ook vaak bevattelijker zijn voor ziektes zoals griep en verkoudheid. Denk aan woede waarbij heel veel energie naar ons hoofd stijgt, soms zo erg dat bij wijze van spreken het stoom uit onze oren komt. Misschien uit het zich als migraine. Of denk aan verdriet, waarbij juist alle energie naar binnen trekt en we juist koud krijgen. We hebben dan eerder last van onze longen.

Overige

Overige zaken die ons uit balans kunnen brengen hebben veelal met onze leefstijl te maken. Ongezond eten bijvoorbeeld. Onvoldoende rust nemen tegenover te lang en te veel werken. Te weinig bewegen. Te veel alcohol drinken. Te weinig slapen.

Onze leefstijl kan natuurlijk ook met onze emoties samenhangen, denk aan troosteten, werkverslaving en dergelijke.

Hoe kun je je wapenen tegen het coronavirus?

Het coronavirus is een externe pathogeen die gedijt in kou en vocht. Om het buiten de deur te houden hebben we een sterk afweersysteem nodig en warmte. We kunnen onszelf warm houden (niet zonder jas naar buiten, sjaal om), en we kunnen zorgen dat we van binnen warm blijven door warm te eten. Koude, rauwe salades zijn op dit moment niet zo’n goed idee. Wel een goed idee is soepen en veel (groene) groenten. Van binnen warm blijven kan ook met eten dat verwarmend is, bijvoorbeeld door bepaalde kruiden: oregano, gember, kaneel, peper en dergelijk. Vitamines helpen ook. Citroenen uitpersen en met warm water met wat gember en honing bijvoorbeeld, helpt onszelf te verwarmen.

Een sterk afweersysteem hangt voor de Chinese Geneeskunst samen met Nierenergie. Het Niersysteem genereert ook onze interne warmte. Hou de Nierstreek warm, hou de voeten warm en doe qigong oefeningen voor de Nieren. Het zijn uiteindelijk de Longen die zorgen dat de afweerenergie door het lichaam verspreid wordt. Die afweerenergie bevindt zich in de laag tussen de huid en de spieren. We kunnen die energie activeren door oefening voor de Long. Maar ook door onszelf overal te bekloppen.

Ons immuunsysteem staat niet op zichzelf, het hangt ook samen met onze emoties. Zorgen voor een gelijkmoedig emotioneel leven helpt. Je kunt mediteren, yoga doen, taiji en qigong natuurlijk, of wandelen of wat dan ook wat zorgt voor een goede gemoedsrust. Doe dingen waar je hart blij van wordt.

Tenslotte heeft ook onze levensstijl invloed. Zorg dat je voldoende rust tegenover activiteit stelt. Ga op tijd naar bed. Eet gezond. Wees matig met alcohol.

Is dit alles een garantie dat je niet ziek wordt? Die garantie is er nooit. Binnen de Chinese Geneeskunst wordt gezondheid niet alleen gezien als afwezigheid van ziekte. Gezondheid betekent ook weer (snel) kunnen herstellen van een ziekte. En daar kunnen we zelf best veel aan bijdragen.