Gezondheid

Effecten voor gezondheid

Taijiquan & qigong stimuleren ontspanning van lichaam en geest. De geest wordt tot rust gebracht, simpelweg door de aandacht op iets anders te richten en door de kalmte die uitgaat van de rustige, ontspannen bewegingen. Dit lijkt simpel, maar dat is het niet. In het dagelijks leven wordt onze geest zo overprikkeld, dat het veel oefening vraagt om hem te kalmeren.

Is de geest gekalmeerd, dan is het mogelijk om de oorzaken van lichamelijk ongemakken te gaan zien. De spanning van stressvolle situaties uit zich vaak in lichamelijk spanning. In die spanning zitten de emoties als het ware nog opgeslagen. Het loslaten van lichamelijk spanning, geeft ruimte om ook de emotionele spanning los te laten. Taiji- & qigongbewegingen helpen daarbij. Heel langzaam wordt de spanning als het ware losgeweekt en voel je ruimte ontstaan. Daarmee werken beide uiteindelijk enorm verkwikkend voor de geest.

qigongcentrumwellutrechtEndorfine
Net als bij sporten wordt bij aandachtstraining (waar je bij taijiquan en qigong ook mee werkt) het (geluks)hormoon endorfine aangemaakt. Endorfine geeft rust, kalmte, je voelt je ontspannen en ervaart meer blijheid en geluk. Dit hormoon biedt daarmee tegenwicht tegen het teveel aan adrenaline in het lichaam door stress.

Invloed op het lichaam
Taiji & qigong hebben invloed op verschillende lichaamsprocessen. Zonder uitputtend te willen zijn, wordt hieronder een aantal van deze processen beschreven.

  • Motoriek: spieren en gewrichten
    Met taiji en qigong wordt overbodige spierspanning losgelaten en worden gewrichten minimaal belast. Lichaamdelen worden natuurlijk op elkaar gestapeld en gewrichten in de goede richting gebogen. Dit leidt tot minder belasting van de gewrichten en minder eenzijdige slijtage van het kraakbeen van de gewrichtskapsels. Ook worden gewrichten ‘geopend’, dat wil zeggen dat ze op ontspannen wijze licht gerekt worden (langer gemaakt). Zo ontstaat er ruimte in de gewrichten en minder frictie. Het lang maken van de wervelkolom maakt bijvoorbeeld ontspanning van de spieren in de onderrug en de nek mogelijk. De benen nemen het gewicht van de romp van de onderrug, en van het hoofd van de nek, over. Uiteindelijk is er minder spierkracht, en dus spierspanning, nodig om rechtop te blijven staan. Spieren en pezen worden door regelmatig en ontspannen te bewegen soepel en krachtig. De stabiliteit verbeterd, waardoor er een toename is van de coördinatie en balans (valpreventie).
  • Ademhaling
    De rust van de taiji- & qigongbewegingen stimuleren een ontspannen ademhaling. Spieren die (onbewust) teveel aangespannen worden tijdens de ademhaling, kunnen ontspannen worden. Denk aan de borstspieren en de spieren tussen de schouderbladen en de schouders. Ook het middenrif kan ontspannen deelnemen aan de ademhaling, zonder te ver omhoog opgetrokken te worden. Hierdoor neemt het volume van de longen toe en komt er meer zuurstof het lichaam binnen. Door het staartbeentje omlaag te brengen wordt er minder druk op de buik uitgeoefend. De ontspannen ademhaling masseert licht de organen die zich in de buikholte bevinden.
  • Bloedsomloop
    Chronisch aangespannen spieren belemmeren de doorbloeding. De zachte, langzame bewegingen van de taiji & qigong zorgen voor een vermindering van de spierspanning. Het hart klopt regelmatig en rustig. De intensiteit van taiji & qigong is voldoende om de lichamelijke conditie te verbeteren. De intensiteit kan naar gelang de lichamelijk conditie beter is aangepast worden. Dit heeft een positief effect op de bloeddruk en verwijdt de bloedvaten. De bloedsomloop is constant. Bewegen is in z’n algemeenheid gunstig tegen aderverkalking, te hoog cholesterol en een hoge bloeddruk.
  • Zenuwstelsel
    De lichamelijke en geestelijke ontspanning en de diepe ademhaling hebben een positief effect op het autonome zenuwstelsel. Door de aandacht te richten op de langzame bewegingen, komt de hersenschors tot rust en neemt het concentratievermogen toe. Het lang maken van wervelkolom en gewrichten voorkomt dat zenuwen beklemd raken. En de coördinatie van bewegingen met links en rechts stimuleert de samenwerking tussen beide hersenhelften. Ook dit heeft uiteindelijk een positief effect op de balans. De hersenen zijn verbonden met het immuunsysteem. Taiji & qigong brengen de sympathicus in de hersenen tot rust, verantwoordelijk voor onze vecht- of vluchtreactie, en activeren de parasympathicus en daarmee het immuunstelsel.
  • Afvoer van afvalstoffen
    Lymfeklieren zorgen voor de afvoer van afvalstoffen uit het lichaam. De snelheid en continuïteit waarmee dit gebeurt, hangt samen met de druk van het omringende weefsel. Het weefsel ‘masseert’ de afvalstoffen als het ware door de lymfeklieren naar buiten. Voldoende lichaamsbeweging en  de zuigende werking van de borstkas door de ademhaling veroorzaken de benodigde druk in het weefsel.

Onderzoek
Er is inmiddels veel onderzoek gedaan naar de effecten van taiji & qigong op de gezondheid. Een groot deel van het onderzoek richt zich op de effecten voor ouderen. Aan de rechterzijde van deze pagina is een aantal rapporten van wetenschappelijke onderzoeken te downloaden. Meer verwijzingen naar onderzoeken:

Lai, J.S., C.Lan, M.K.Wong, et al. 1995. ‘two-year trends in cardiorespiratory function among older Tai Chi Chuan practitioners and sedentary subjects.’ J Am Geriatr Soc 43: 1222-1227. Wolfson, L.,R. Whipple, C. Derby, et al. 1996. ‘Balance and strength training in older aldults: Intervention gains and Tai Chi maintenance.’ J Am Geriatr Soc 44: 498-506 Kessenich, C.R. 1998. ‘Tai Chi as a method of fall prevention in the elderly.’ Orthop Nurs 17: 27-29 Lane, J.M., & M.Nydick. 1999. ‘Osteoporosis: Current modes of prevention and treatment.’ J Am Acad Orthop Surg 7: 19-31 Hong, Y., J.X. Li, P.D. Robinson, 2000. ‘Balance control, flexibility, and cardiorespiratory fitness among older Tai Chi Chuan practitioners.’ Br J Sports Med 34: 29-34